by Anna Katrín Guðmundsdóttir | 1.03.2016 | Fréttir
Sílamáfur í ölduróti. Ljósmynd: Jóhann Óli Hilmarsson.
Fugl mánaðarins er sílamáfur, Larus fuscus, en hann er venjulega fyrstur farfugla til landsins. Hann brást ekki þetta árið og var mættur suður í Helguvík 25. febrúar s.l. Á næstu vikum má búast við að hann fari að sækja í brauð á Tjörninni eins og hans er siður.
Sílamáfurinn fór að verpa á Íslandi uppúr 1920 og finnst nú um allt land. Honum fer fjölgandi og oft á kostnað svartbaks, Larus marinus.
Sílamáfurinn er alger farfugl og dvelur við strendur Pýreneaskaga og NV-Afríku á veturna. Stofnstærðin er talin 20-35 þúsund fuglar.
Sjá meira um þennan hrjúfa vorboða hér.
by Anna Katrín Guðmundsdóttir | 23.02.2016 | Fréttir
Aðalfundur Hins íslenska náttúrufræðifélags verður haldinn í Þjóðminjasafni Íslands n.k. laugardagi 27. febrúar 2016 kl. 14.00.
Ljósm. Jóhann Þórsson.
Fundurinn hefst á erindi Sveins Runólfssonar, landgræðslustjóra, sem nefnist:
Þjóðargjöfin 1974–1979 – Greiddum við skuld okkar við landið?
Að loknu erindi Sveins, um kl. 14:45, hefjast venjuleg aðalfundarstörf:
1. Skýrsla formanns um störf stjórnar á liðnu starfsári
2. Skýrsla gjaldkera, endurskoðaðir reikningar félagsins lagðir fram til samþykktar
3. Kosning stjórnarmanna og skoðunarmanna reikninga
4. Önnur mál.
Gert er ráð fyrir að fundi ljúki upp úr kl. 16.
by Anna Katrín Guðmundsdóttir | 11.02.2016 | Fréttir
Hvannstóð á Reykjahlíðarheiði. Leirhnjúkur og Krafla í baksýn til vinstri. Svarta hraunið er frá Kröflueldum, gráa hraunið með mosa er frá Mývatnseldum. Ljósm. Kristján Jónasson.
Landvernd og Náttúruverndarsamtök Íslands efna í samvinnu við Náttúruverndarsjóð Pálma Jónssonar til ráðstefnu í Hörpu 26.-27. febrúar næstkomandi. Efni ráðstefnunnar er miðhálendið og stofnun þjóðgarðs á hálendi Íslands. Þar munu innlendir og erlendir sérfræðingar, sem þekkja til náttúrufars og útivistar á hálendinu halda fyrirlestra, auk þess sem fjallað verður um reynsluna af stofnun Vatnajökulsþjóðgarðs.
Ráðstefnan hefst kl. 13:15 á föstudag og stendur til kl. 17:10 og á laugardag kl. 10:30-14:45. Frú Vigdís Finnbogadóttir setur ráðstefnuna. Ráðstefnustjóri er Guðrún Pétursdóttir, forstöðumaður stofnunar Sæmundar fróða.
Meðal fyrirlesara á laugardagsmorgni (kl. 10:35) er Hilmar J. Malmquist, forstöðumaður Náttúruminjasafnsins og nefnist erindi hans Verndun náttúrugæða hálendisins: mikilvægi þekkingar og fræðslu.
Tveir erlendir fræðimenn flytja erindi: Dr. Christopher Hamilton er bandarískur eldfjallafræðingur og sérfróður um eldvirkni á reikistjörnum sólkerfisins. Margar hliðstæður eru á milli jarðfræði Íslands og Mars og hefur landið, og þá sérstaklega miðhálendið, verið vinsæll áfangastaður fyrir þá sem rannsaka rauðu reikistjörnuna. Dr. Hamilton mun segja ráðstefnugestum frá rannsóknum sínum.
Joel Erkkonen ráðgjafi hjá finnsku stofnuninni Parks & Wildlife Finland fjallar um efnahagslega og heilusfarslega ábata af þjóðgörðum í Finnlandi. Hann hefur rannsakað samfélagsleg og efnahagsleg áhrif þjóðgarða þar í landi. Þær rannsóknir hafa m.a. sýnt fram á að fyrir hverja evru sem lögð er í rekstur þjóðgarða skila 10 evrur sér tilbaka til samfélagsins.
Ókeypis er á ráðstefnuna og hún opin öllum. Skráning fer fram í gegnum steinar@natturuvernd.is Stofnaður hefur verið viðburður á Facebook þar sem nálgast má frekari upplýsingar um ráðstefnuna en dagskrána má nálgast hér.
by Anna Katrín Guðmundsdóttir | 15.12.2015 | Fréttir
Út er komið 3.-4. hefti 85. árgangs Náttúrufræðingsins, félagsrits Hins íslenska náttúrufræðifélags og tímarit Náttúruminjasafns Íslands. Í heftinu, sem er 76 bls., eru að venju spennandi greinar um náttúru landsins og fjölbreyttar rannsóknir á hinum ýmsu þáttum hennar.
Forsíðugreinin er yfirlitsgrein um Forystufé á Íslandi, sérstaka eiginleika þess og dreifingu um landið. Höfundar eru Jón Viðar Jónmundsson, Lárus G. Birgisson, Sigríður Jóhannesdóttir, Emma Eyþórsdóttir, Þorvaldur Kristjánsson og Ólafur R. Dýrmundsson.
Halldór Björnsson, sérfræðingur á Veðurstofu Íslands ritar leiðara um Leiðina til Parísar, þangað sem augu allra hafa beinst undanfarnar vikur. Aðrir höfundar greina eru: Hörður Kristinsson, Árni Hjartarson, Gunnar Steinn Jónsson, Jón Einar Jónsson, Þórður Ö. Kristjánsson, Árni Ásgeirsson og Tómas G. Gunnarsson, Arnar Pálsson, Ævar Petersen, Helgi Hallgrímsson, Lovísa Ásbjörnsdóttir og Kristján Jónasson.
Ritstjóri Náttúrufræðingsins er Álfheiður Ingadóttir.
Hér má fá ítarlegri upplýsingar um efni heftisins.
by Anna Katrín Guðmundsdóttir | 2.10.2015 | Fréttir
Ábúendur á Ytri-Görðum ásamt vísindamönnunum: Frá vinstri: Dr. Jan Heinemeier, dr. Hilmar J. Malmquist, dr. Hreggviður Norðdahl, Svava Svandís Guðmundsdóttir, bóndi, dr. Árný Erla Sveinbjörnsdóttir og Símon Sigurmonsson bóndi.
Föstudaginn 25. september s.l. fór hópur vísindamanna frá Náttúruminjasafninu og Háskóla Íslands vestur á Snæfellsnes til að taka sýni úr hauskúpu af rostungi sem fannst Garðafjöru í lok ágúst. Í hópnum voru auk forstöðumanns Náttúruminjasafnsins, Hilmars J. Malmquists, Árný Erla Sveinbjörnsdóttir og Hreggviður Norðdahl jarðfræðingar við Jarðvísindastofnun Háskóla Íslands og Jan Heinemeier, eðlisfræðingur frá Árósarháskóla.
Þó talsvert sé til af beinaleifum rostunga sem fundist hafa í jarðlögum á Íslandi, bæði smíðisgripum og náttúrulegum beinum, hafa munirnir nær ekkert verið rannsakaðir með óyggjandi hætti m.t.t. aldurs þeirra. Beinaleifar úr aðeins fimm rostungum hafa verið aldursgreindar til þessa með geislakolsaðferð (C-14), þ.e. nýverið í rannsókn Náttúruminjasafnsins og samstarfsaðila á beinum fjögurra rostunga frá Barðastöðum á Snæfellsnesi, og í rannsókn Páls Imslands jarðfræðings á rostungstönn sem fannst fyrir liðlega tíu árum í jökulurð við Hoffellssand á suðausturhorni landsins.
Samstarf um rannsóknirnar
Forsagan að ferðinni í Garðafjöru er að á árinu 2008 rak þrjá vel tennta rostungshausa og nokkrar stakar skögultennur upp í fjöru við Barðastaði í Staðarsveit. Einn hausinn rataði til Náttúruminjasafns Íslands þegar Guðmundur G. Þórarinsson færði safninu hann að gjöf. Varð það kveikjan að samstarfi Náttúruminjasafnsins við vísindamenn og –stofnanir um rannsókn á fornlíffræði rostunga hér við land. Markmiðið með rannsóknunum er að grafast fyrir um aldur og kyn dýranna, skyldleika við aðra rostungsstofna í norðanverðu Atlantshafi og ástæður þessara beinafunda á sunnanverðu Snæfellsnesi. Að rannsókninni standa auk Náttúruminjasafnsins, Líffræðistofa Háskóla Íslands, Jarðvísindastofnun Háskóla Íslands, Náttúrufræðistofnun Íslands og Fornleifafræðistofan. Með rannsóknunum er vonast til að varpa ljósi á fornvistfræði dýranna og kringumstæður í náttúru landsins til forna, sem og að skýra þátt rostunga í menningarsögulegu samhengi fyrir þjóðina fyrr á öldum. Fundurinn við Barðastaði er talinn renna stoðum undir kenningar um að rostungar hafi haft hér fasta viðveru áður fyrr og jafnvel haft látur og kæpt. Til rannsóknar eru einnig leifar um 50 annarra rostunga sem fundist hafa hér við land allt frá 1884 og varðveittar eru hjá Náttúrufræðistofnun Íslands.
(more…)
